Piłka nożna na olimpiadzie. Jakie zasady obowiązują?
3 min read
Piłka nożna na igrzyskach olimpijskich to hasło znane od ponad 100 lat. Pierwszy turniej olimpijski z udziałem futbolistów rozegrano jeszcze w XIX wieku. Dziś występy reprezentacji narodowych w tej imprezie wiążą się z kilkoma nietypowymi ograniczeniami dotyczącymi na przykład wieku zawodników. Co dziś niesie z sobą hasło “piłka nożna – igrzyska olimpijskie”? Czy to wciąż prestiżowy turniej?
Piłka nożna – igrzyska olimpijskie czy mistrzostwa świata?
Piłkarze pojawili się już w czasie drugiej edycji nowożytnych igrzysk olimpijskich, w 1900 roku w Paryżu. Turnieju piłkarskiego zabrakło jedynie w programie pierwszych igrzysk w Atenach oraz zawodów w Los Angeles w 1932 roku. Zanim w 1930 roku rozegrano pierwsze mistrzostwa świata, to właśnie rozgrywki olimpijskie były uważane za najważniejszy piłkarski turniej. Od tamtej pory mundial zyskał jednak na znaczeniu, bo w igrzyskach długo nie mogli występować profesjonalni piłkarze. Ten zakaz został ostatecznie zniesiony dopiero w 1992 roku. Dziś mistrzostwa świata pozostają niedoścignione, ale medal olimpijski też ma swoje znaczenie.
Piłka nożna na olimpiadzie – obecne zasady
Od 1996 roku w programie igrzysk olimpijskich znajdują się nie tylko rozgrywki mężczyzn, ale także kobiet. Piłka nożna na olimpiadzie to turniej, w którym w przypadku mężczyzn biorą jednak udział drużyny do lat 23. Ta zasada obowiązuje od igrzysk w Barcelonie w 1992 roku. O kwalifikację olimpijską walczą więc zespoły młodzieżowe – w przypadku ekip z Europy funkcję turnieju eliminacyjnego pełnią na przykład rozgrywane rok przed igrzyskami mistrzostwa kontynentu do lat 21. Na sam turniej selekcjonerzy 16 zakwalifikowanych do niego zespołów mogą powołać 18 piłkarzy. Wśród nich może być jednak trzech starszych zawodników w wieku powyżej 23 lat. Ograniczenia wiekowe nie obowiązują w przypadku turnieju kobiecego – startuje w nim 12 drużyn seniorskich.
Piłka nożna na igrzyskach olimpijskich – najlepsze drużyny
Pierwszym mistrzem olimpijskim została reprezentacja Wielkiej Brytanii, która zdominowała te rozgrywki przed I wojną światową, powtarzając swój sukces po ośmiu i dwunastu latach. W olimpijskiej klasyfikacji medalowej wyprzedzają ją jednak Węgry. Ich jedenastka również ma na koncie trzy tytuły olimpijskie, a do tego jedno drugie i jedno trzecie miejsce. Złote czasy Węgrów to lata 50. i 60.
Najwięcej razy na podium, bo aż sześciokrotnie, stawali Brazylijczycy. Pierwszy złoty medal zdobyli jednak dopiero w 2016 roku na turnieju rozgrywanym przed własną publicznością. Po pięć medali mają z kolei w dorobku drużyny z krajów, których próżno szukać dzisiaj na mapie – Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich i Jugosławii. Wśród kobiet bezkonkurencyjne są reprezentantki Stanów Zjednoczonych, które wygrały cztery z sześciu dotychczasowych olimpijskich turniejów.
Polscy piłkarze na igrzyskach
Piłka nożna na igrzyskach olimpijskich przez kilkanaście lat była niedostępna dla polskich piłkarzy. To zmieniło się dopiero po odzyskaniu niepodległości. W 1920 roku kadrę biało-czerwonych zaproszono na turniej do Antwerpii, ale nie przyjechała na zawody z powodu wojny polsko-bolszewickiej. Debiut na igrzyskach zaliczyła więc cztery lata później w Paryżu – skończyło się porażką 0-5 z Węgrami. W czasie kolejnego występu na igrzyskach, w 1936 roku w Berlinie, Polska otarła się o podium, przegrywając spotkanie o trzecie miejsce z Norwegią.
Pierwszy medal, i to od razu złoty, zdobyła w 1972 roku w Monachium drużyna pod wodzą Kazimierza Górskiego. Cztery lata później w Montrealu Polacy wywalczyli srebro. Od tamtej pory biało-czerwona jedenastka tylko raz zakwalifikowała się na igrzyska. W 1992 roku ekipa do lat 23 prowadzona przez Janusza Wójcika również ukończyła zawody na drugim miejscu, w finale przegrywając z Hiszpanią.
